Kış depresyonu sizi esir almasın

Kışın erken kararan havalar, gün ışığından az yararlanmak, soğuyan havalar ile fiziksel etkinlik alanlarımızın azalması yatkınlığı olan kişilerde kış depresyonuna neden olabiliyor.

Özel Deva Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Psk. Tuğba Annaç, kış depresyonu hakkında en çok merak edilenleri cevapladı.

Kış depresyonu neden olur?

Sonbahar ve kış aylarında günışığının azalmasına beynimizin verdiği tepki ile kış depresyonuna tetiklendiği düşünülmektedir. Kış depresyonunun serotonin ve melatonin’in kan düzeylerindeki değişikliklerle ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu iki kimyasal madde insanda uyku ve uyanıklık döngüsünün, enerjisinin ve ruh halinin düzenlenmesinde etkilidir. Sonbahar ve kış mevsimlerinde günlerin kısalmasıyla günışığında geçen sürenin azalması ve karanlık saatlerin uzamasıyla melatonin düzeylerinde artış ve serotonin düzeylerinde azalma olmaktadır. Bu da depresyonun oluşması için gereken biyolojik koşulları yaratabilir.

Toplumun yüzde 10’unu etkiliyor!
Kış depresyonu, yılın diğer zamanlarında zihinsel durum açısından oldukça sağlıklı olmalarına karşın, soğuk aylar yaklaştıkça depresyon belirtileri gösteren kişilerde görülen ruhsal bir düzensizlik durumu olarak tanımlanıyor. Teknik adı “mevsimsel duygu durum bozukluğu” olan bu rahatsızlık nadiren de olsa diğer mevsimlerde ortaya çıkabiliyor. Kış depresyonu yaşayan kişilerin en belirgin özellikleri ise her sene kış ayları yaklaştıkça gözlenen depresyona özgü mutsuzluk, keyifsizlik, hayattan tat alamama ve enerji azalması gibi durumlar yaşamaları. Yapılan çalışmalar özellikle kadınları etkisi altına alan kış depresyonunun tüm yetişkinler arasında yüzde 1.5 - 10 gibi yüksek bir oranda gözlendiğine işaret ediyor. 

Kış depresyonunun belirtileri nelerdir?
Psikolog Tuğba Annaç, genellikle soğuk ve az ışıklı aylar yaklaştıkça giderek artan belirtileri şöyle sıralıyor: 
• Enerjisi yoksunluğu, 
• Sabahları güç uyanma, 
• İsteksizlik, 
• Genel keyifsizlik, 
• Gün içinde aşırı uykulu olma, 
• Konsantrasyon güçlüğü, 
• Performans düşüklüğü gibi depresyona özgü durumlar yaşanıyor. 
• Sıklıkla karbonhidratlı besinler tercih edildiği için kilo alınıyor. 

Uzmana ne zaman başvurulmalı?
Psikolog Tuğba Annaç, değişken sosyal ve fizyolojik şartlara bağlı olarak ortalama ruh halindeki dalgalanmaların herkeste görülebildiğini ve bu durumun bir seviyeye kadar son derece olağan olduğunu belirterek şunları söylüyor: ‘Kış depresyonu bir uzmana başvurulmadığı durumlarda baharın gelmesiyle de pekâlâ kendi kendine geçebilir. Ancak duygu durumdaki düşüşler her sene kış aylarında belirgin olarak ortaya çıkıyorsa ve kişinin psikolojik, sosyal, ailevi ve akademik hayatını ciddi derecede etkilemeye başlamışsa, artık bir uzmana görünme vakti gelmiştir. Böylelikle profesyonel yardım alan hastalar bir sonraki yılın kış depresyonuna karşı daha hazırlıklı olur ve hastalıkla çok daha verimli metotlarla başa çıkmayı öğrenirler.”