Omurilik felci hakkında bilinmeyenler

Parapleji, iki bacakta ve genellikle alt gövdede (mide bölgesi ve bel) hareket ve/veya his yeteneğinin kaybıdır. Parapleji sebepleri genelde motorlu araç ya da motosiklet kazaları, kurşun yaraları ve düşmelerden kaynaklanan omurga hasarı sebebiyle oluşur. Parapleji ayrıca, omurga tümörleri, skolyoz ve spina bifida gibi travmatik olmayan faktörler sonucunda da oluşabilir. Skolyoz, spina bifida bazen parapleji sebebi olabilir.

BELİRTİLER NELERDİR?

Omurilik hasarını hemen arkasında, hasarın olduğu bölgenin aşağısında hareket, his ve refleks kaybı oluşabilir. Hasarın nerede ve ne derecede oluştuğuna bağlı olarak cinsel işlev bozukluğu, bağırsak ve mesane kontrolü kaybı da görülebilir. Omuriliğin tamamen hasar görmesi kısmen hasar görmesinden daha kötüdür. Omurilik tamamen zarar gördüğünde, hasarın olduğu bölgenin aşağısında artık hiçbir hareket ve his olmaz. Omurilik kısmen parçalandığındaysa, bu bölgede biraz hareket ve his görülebilir. Kısmi omurilik hasarlarında, sfinkterlerin kontrolü çoğunlukla bozulmamıştır. Her yılyaklaşık11.000kişide, paraplejiyle sonuçlanan omurilik hasarı görülür. Omurilik hasarı olan kişiler ortalama yaklaşık31-40 yaş aralığındadır. Ancak, omurilik hasarı herhangi bir yaşta görülebilir.

TEDAVİ

Daha fazla ve kalıcı omurga hasarını önlemek için kaza yerinde paraplejili kişi özel bir tür tahtaya bağlanır. Omurgaya da beyne baskının ortadan kaldırılması gerekir. Omurganın ameliyat aracılığıyla doğru şekline tekrar kavuşması vekişinin mümkün olduğu kadar kısa sürede bir rehabilitasyon programına başlaması tedavinin bir başka hedefidir. Zayıf kaslardan dolayı karın ve bel bölgesine destek sağlamak için karnın etrafına bir bandaj sarılır. Sırtüstü yatma pozisyonundan tekerlekli sandalyede oturma pozisyonuna geçildiğinde, tansiyonuna normal derecede düşük olmamasına dikkat etmesi önemlidir. Uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaynaklanan baskıdan oluşan yaraların da önlenmesi gerekir. Kabızlığın önlenmesi için, paraplejili kişilere fazla kaloriden oluşan bir beslenme ve ayrıca ilaç verilebilir.

Medical Park Gaziantep Hastanesi, Fizik Tedavi Rehabilitasyon Uzm. Dr. Meliha Hafız rehabilitasyon programından bahsetti:

‘’Rehabilitasyona alınan hastalara öncelikle pozisyon verilmelidir. Kontraktürler önlenmeli, sağlam olan kaslara güçlendirme yapılmalı. Hastaların durumuna uygun olan tilt table, yatak içi egzersizleri ve parallel barda çalışma programı ayarlanır.Transfer aktivitelerinin kazandırması önemlidir. Yardımcı cihazlarla ayakta durma ve yürüme çalışılır. Rehabilitasyona zamanında, geciktirmeden, kontraktürler oluşmadan başlamak gerekmektedir. Daha önemlisi tedaviden, parapleji gibi omurga felçleri basit kurallara uyarak önlemek mümkündür. Bu konuda yapılan halk salığı çalışmalara daha çok ihtiyacımız var’’ dedi.