Gaziantep’te kaybolan meslekler arasında yer alan Külekçilik son ustası ile ayakta kalmaya çalışıyor.
Teknolojinin gelişmediği dönemlerde özellikle kırsal kesimlerde süt ve süt ürünlerini korumak için kullanılan külekler teknolojinin gelişmesi ile yok oluyor.
Külekçi Ustaları, Osmanlı döneminden günümüze kadar süt ve süt ürünleri ile tahıl ürünlerinin saklama kabı olarak kullanılan külekler üretiyor. Sultanı Söğüt, Dut ve Ceviz ağacından yapılan, hiçbir katkı maddesi ile kimyasal kullanılmayan külekler, kimine göre en çok kullanıldığı dönemlerde "buzdolabı ve saklama kabı " yerine geçiyordu.
Gaziantep’in tarihi Bakıcılar Çarşısı’nda külekçiliğin son temsilcisi olan Abdulkadir Günay, yarım asırlık mesleğini tüm zorluklara rağmen ayakta tutmak için direniyor.
‘‘ ORGANİK DOLAP UNUTULUYOR’’
Külekin geçmişte saklama kabı olarak kullanıldığını, aynı zamanda küleklerin, hem yiyeceklerin bozulmasını engellediğini hem de gıda ürünlerinin lezzetini koruduğunu belirten Günay, ‘‘Külek içine yoğurt, süt, tereyağı pekmez konulan günümüzün saklama kabıdır. Eski dönemlerde kullanılan külekler daha sağlıklıydı. Şimdi herşey için plastik ürünler kullanılıyor. Bunun nedeni küleklerin plastik ürünlere göre daha pahalı olmasıdır. Plastik saklama kapları 5 TL iken 5 lt. boyundaki bir külek 35 TL’den satılıyor. Külekin büyüklerine tahıl, pirinç, bulgur gibi bakliyatlar da konur. Saklama kabı olarak dört mevsim özelliğini korur. Aynı zamanda küleklerin en büyük özelliği yoğurtun suyunu çeker, yoğurt daha ağır ve daha katı olur. Gıda ürünlerinin lezzetini korur. Külek yapımı da oldukça zor ve zahmetli iştir. Yapımı en az 2 saat sürüyor. Külek yapımında her ağaç türü kullanılmıyor. Sultanı Söğüt, Dut ve Ceviz ağacından yapılan külekler yapılıyor. Bunun nedeni bu ağaç türlerinin suya dayanıklı olmasıdır’’ dedi.
‘‘44 YILDIR BU MESLEĞİ YAPIYOR’’
Gaziantep’te külekçiliğin en son ustasının kendisi olduğunu söyleyen Günay,’’ 6 yaşında bu mesleğe merak sardım. Benimle birlikte 5 kardeşim bu mesleği yaptı. Fakat külekçilik zamanla yok olmaya başlayınca kardeşlerim bu mesleği bıraktı. 44 yıldır bu mesleği yapıyorum. Külekçilik yok olmaya başladıktan sonra eleman kalmadı. Şuan Gaziantep’te Külekçilik mesleğini yapan sadece ben kaldım. Zamane gençleri böyle şeylere meraklı değil. Oyüzden de çırak yetiştiremiyoruz. Hepsi okuyor. 18 yaşında bir genci çırak olarak çalıştıramayız. Çalıştırsam bile onun masrafını kaldıramayız. Çünkü artık bu meslekten para kazanamıyoruz” diye konuştu.